ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΑΝΟΥ
Ένα μουσείο σύγχρονο αντάξιο των αρχαιολογικών θησαυρών της ακριτικής Ανεμόεσσας Λήμνου παραδόθηκε χθες Σάββατο 2/8/25 από το υπουργείο πολιτισμού. Μεγάλη η χαρά η συγκίνηση και η υπερηφάνεια που ο τόπος μας θα έχει ένα τέτοιο σύγχρονο Αρχαιολογικό Μουσείο. Μεγαλύτερη όμως συγκίνηση για όλους όσους εργάστηκαν από την αρχή ως το τέλος για την υλοποίηση αυτού του σημαντικού έργου.
Ο προϊστάμενος της Κ ΕΦΑ Λέσβου κ.Τριανταφυλλίδης που είχε και την τελική ευθύνη, το έκανε σαφές πως ένα τέτοιο έργο δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί με επιτυχία αν δεν είχε την συμβολή και την αγάπη όλων, από το εργατοτεχνικό προσωπικό έως τους αρχαιολόγους, τους μηχανικούς και αρχιτέκτονες , τους επιβλέποντες και τα στελέχη της υπηρεσίας και του υπουργείου Πολιτισμού. Δυστυχώς από την τόσο σημαντική στιγμή απουσίαζε ο Λημνιός Αρχαιολόγος Χρήστος Μπουλώτης για λόγους υγείας. Ο κ. Μπουλώτης κάθε καλοκαίρι ανάσκαπτε το Κουκονήσι και δούλευε ώρες ατελείωτες στο πίσω μέρος της αυλής του Μουσείου.
Η είσοδος μας στον εσωτερικό χώρο του μουσείου ήταν μια τεράστια έκπληξη!
Απίστευτης ομορφιάς τα εκθέματα στις προθήκες, το στήσιμο τον ευρημάτων οι επεξηγηματικές πινακίδες και γενικότερα ο διάκοσμος των δύο ορόφων. Η ξύλινη σκάλα οδηγεί στον δεύτερο όροφο που παραδόθηκε στο κοινό μετά από 11 χρόνια. Παράλληλα υπάρχει πρόσβαση στο κτίριο σε άτομα με κινητικά προβλήματα, αφού εγκαταστάθηκε ασανσέρ, αλλά διαθέτει και μέσα για ισότιμη πρόσβαση και σε άτομα με προβλήματα όρασης.
Πολύ σημαντικό είναι το γεγονός πως στο χώρο θα μπορούν να γίνουν εκπαιδευτικά προγράμματα χάρη στις ψηφιακές εφαρμογές που διαθέτει το μουσείο, θα μπορούν να γίνουν βιωματικά εργαστήρια για παιδιά για να μάθουν την τέχνη του πηλού . Επίσης υπάρχει δυνατότητα για συμμετοχή σε προγράμματα. σε ειδικές ομάδες κοινού όπως είναι άνθρωποι τρίτης ηλικίας που θα μπορούν μέσω της κεντιτικής τέχνης να γνωρίσουν μοτίβα που βρέθηκαν μόνο στους αρχαιολογικούς χώρους της Λήμνου.
Η ιστορία του κτιρίου σημαντική μας πάει πίσω στο χρόνο, στην Οθωμανική κυριαρχία στο νησί, αργότερα από την κοινότητα Κάστρου πέρασε στο ΠΑΛΛΗΜΝΙΑΚΟ ΤΑΜΕΊΟ με τον όρο να παραχωρηθεί για την ίδρυση Αρχαιολογικού Μουσείου. Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος σταμάτησε κάθε τέτοια δυνατότητα και το όνειρο έγινε πραγματικότητα μεταξύ 1956-60 ενώ εγκαινιάστηκε 20 Απριλίου 1961 από τον τότε πρόεδρο Κωνσταντίνο. Τσάτσο επί δημαρχίας Παπά.
Στα εγκαίνια παραβρέθηκε η υπουργός πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη, αλλά και ο δήμαρχος Μυτιλήνης κ. Παναγιώτης Χριστόφας, η δήμαρχος ο έπαρχος και ο αντιπεριφερειάρχης πολιτισμού, ο μητροπολίτης ΛΗΜΝΟΥ και όλες οι τοπικές αρχές. Σημαντική η παρουσία του κόσμου σε αυτό το σημαντικό γεγονός. Αξίζει να αναφερθεί πως πλέον θα δωθεί σε χρήση και η πίσω αυλή του μουσείου που έχει διαμορφωθεί κατάλληλα και ειδικές εκδηλώσεις. Επίσης στο ισόγειο υπάρχει χώρος υγιεινής. Το νέο εκσυγχρονισμένο Μουσείο θα υπάρχει εισιτήριο στα 10 ευρώ αντί 3 που ήταν πριν.
Μετά τους χαιρετισμούς και τις προσφωνήσεις ακολούθησε μια όμορφη μουσική εκδήλωση με λυρικούς καλλιτέχνες . Η εκδήλωση έκλεισε με προσφορά εδεσμάτων στην πίσω αυλή του Μουσείου.
Στη μουσική εκδήλωση συμμετείχαν οι:
Πιάνο Καρπαθακης Πέτρος.
Βιολί Τσιλακακη Γεωργία.
και φωνή Πασχου Κάτια.
Η ΙΣΤΟΡΊΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΊΟΥ ΟΠΩΣ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕ Ο ΠΑΥΛΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΙΛΛΙΔΗΣ
Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Λήμνου στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο, πλάι στο Α΄ Γυμνάσιο της Μύρινας, μέσα στα όρια της ιστορικής συνοικίας του Ρωμαίικου γιαλού, λίγα μόνο μέτρα πιο πέρα από το παραθαλάσσιο «μέτωπο» με τα αρχοντικά του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα. Εδώ παλαιές και νεώτερες μνήμες ανταμώνουν και συνυπάρχουν με τα μνημεία και την ιστορία του τόπου, που εμβληματικά περιβάλλουν την περιοχή. Από τη μικρή αυλή του Μουσείου προβάλλουν προς τα νότια τα τείχη του μεσαιωνικού Κάστρου, υψωμένα επάνω στην βραχώδη χερσόνησο της αρχαίας Μύρινας, ενώ λίγα μέτρα βορειότερα, από το μικρό ακρωτήριο του Μετεωρολογικού Σταθμού και προς την ενδοχώρα, εκτείνονται τα λείψανα ενός εύρωστου προϊστορικού οικισμού και το ιερό μιας γυναικείας θεότητας των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων.
Η ιστορία του κτίσματος αρχίζει στα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας της Λήμνου, στο τέλος περίπου του 19ου αιώνα, όταν οικοδομείται με σκοπό να στεγάσει το οθωμανικό διοικητήριο. Το 1939, αρκετά χρόνια μετά από την απελευθέρωση της Λήμνου και ενώ οι μεγάλες ανασκαφές της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Πολιόχνη, την Ηφαιστία και το Καβείριο έχουν ξεκινήσει, το κτίσμα περνά από την Κοινότητα Κάστρου στην ιδιοκτησία του Παλλημνιακού Σχολικού Ταμείου, με τον όρο να δωρηθεί στο Δημόσιο για να στεγάσει το Αρχαιολογικό Μουσείο του νησιού. Έως τότε τα ευρήματα των ανασκαφών φυλάσσονταν στα σπίτια των κατοίκων του Κοντοπολίου και των Καμινίων και αργότερα στα υπόγεια του Α΄ Γυμνασίου, όπου με φροντίδα τα είχε μεταφέρει ο τότε επιμελητής Αρχαιοτήτων Παναγιώτης Μακρής.
Τα δύσκολα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου θα ανακόψουν κάθε προσπάθεια για την ίδρυση του Μουσείου. Μόλις το 1956 αρχίζουν οι εργασίες επισκευής του, και το 1960 η Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία σε συνεργασία με την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή, ξεκινούν τις προετοιμασίες για την οργάνωση της έκθεσης, με επικεφαλής τον τότε Επιμελητή Αρχαιοτήτων, Χρήστο Ντούμα και τον καθηγητή Luigi Bernabo Brea. Στις 20 Απριλίου 1961 γίνονται τα εγκαίνια του Αρχαιολογικού Μουσείου Λήμνου, παρουσία του τότε υπουργού Προεδρίας Κωνσταντίνου Τσάτσου και του τότε ιταλού πρέσβη Μάριο Κόντι.
Η πρώτη εκείνη έκθεση θα παραμείνει έως το 1993. Λόγω, όμως, της παλαιότητάς της και της ανάγκης εκσυγχρονισμού, η τότε Κ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, υπό την διεύθυνση της αείμνηστης Εφόρου Αρχαιοτήτων Αγλαΐας Αρχοντίδου, θα προχωρήσει στην αρχή της δεκαετίας του 1990 σε επισκευή του κτιρίου και στην οργάνωση νέας μόνιμης έκθεσης, με τα ευρήματα των πιο πρόσφατων ανασκαφών να φιλοξενούνται στις προθήκες. Τα εγκαίνια της επανέκθεσης πραγματοποιούνται στις 26 Μαρτίου 1993 από την τότε Υπουργό Πολιτισμού Ντόρα Μπακογιάννη και το Μουσείο Λήμνου βραβεύεται από την Europa Nostra χάρις στις ακάματες προσπάθειες της Αγλαίας Αρχοντίδου, Εφόρου Αρχαιοτήτων που σφράγισε με το πολυεπίπεδο αρχαιολογικό έργο της το ΒΑ Αιγαίο.
Τον Μάιο του 2014 ισχυρός σεισμός θα σημειωθεί βόρεια της Λήμνου, προκαλώντας σοβαρότατες φθορές στο κτίριο του Μουσείου και στα εκθέματα του β΄ ορόφου. Η κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού θα αναλάβει τότε άμεσα την αποκατάσταση του κτίσματος, ενώ η λειτουργία του β΄ ορόφου θα ανασταλεί.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου, με γνώμονα ότι το Μουσείο της Λήμνου έχρηζε συνολικού εκσυγχρονισμού, καθώς, τριάντα περίπου χρόνια μετά από την τελευταία επανέκθεση, η παρουσίαση των εκθεμάτων απαιτούσε διαφορετική μουσειολογική αντίληψη, εκπαιδευτικό χαρακτήρα και ισότιμη συμμετοχή του κοινωνικού συνόλου, θα δρομολογήσει μέσα από την ανάγκη επαναλειτουργίας του β΄ ορόφου, τον καθολικό σχεδιασμό της επανέκθεσης του Μουσείου. Σε λειτουργία συνέχισε να βρίσκεται ο α΄ όροφος της έκθεσης, ο οποίος μάλιστα εκσυγχρονίστηκε το 2018. Με τη λειτουργία μόνο του πρώτου ορόφου το Αρχαιολογικό Μουσείο Λήμνου το 2020 και παρά τις δεινές συγκυρίες των αυστηρών μέτρων δημόσιας υγείας λόγω covid απέσπασε βραβείο Traveller’s Choice Award (Βραβείο επιλογής Ταξιδιωτών) αποδεικνύοντας τις εξαιρετικές εντυπώσεις και τις κριτικές που είχαν οι επισκέπτες για αυτό.
Στόχος μας όμως ήταν η απόδοση στο κοινό και του δευτέρου ορόφου, αλλά και του αύλειου χώρου του Μουσείου ως χώρου ειδικών πολιτιστικών εκδηλώσεων. Η εκπόνηση από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου σειράς μελετών που είχαν ως σκοπό την αναβάθμιση και ασφαλή λειτουργία του κτιριακού κελύφους, των συνοδών κτιρίων, εργαστηρίων και αποθηκών, του νέου κτιριολογικού σχεδιασμού, αλλά και την απόδοση μιας νέας ματιάς στην οργάνωση του μουσειολογικού και μουσειογραφικού σκεπτικού, οδήγησαν μετά την έγκριση των μελετών από τα αρμόδια όργανα του Υπουργείου Πολιτισμού στο σημερινό αποτέλεσμα υλοποίησής τους.
Στους δύο ορόφους του Μουσείου που αναπτύσσεται πλέον η έκθεση, έχουν άμεση πρόσβαση όλοι, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με προβλήματα κινητικότητας και μειωμένης όρασης. Εύληπτες και κατανοητές ψηφιακές εφαρμογές πλαισιώνουν τα μουσειακά εκθέματα, ενώ ενημερωτικές πινακίδες πληροφόρησης δίνουν τη δυνατότητα στον επισκέπτη με τη χρήση qr codes να εντρυφήσει εφόσον το επιθυμεί σε επιμέρους θέματα και περαιτέρω πληροφορίες. Διαδραστικές ψηφιακές εφαρμογές σε ψηφιακή τράπεζα για μικρούς και μεγάλους παρέχουν εκπαιδευτικές πληροφορίες για τον πολιτισμό της Λήμνου, ενώ εκπαιδευτικά προγράμματα για ειδικές ομάδες κοινού, όπως άτομα της τρίτης ηλικίας θα τους παρέχεται η δυνατότητα μέσω της κεντητικής τέχνης να γνωρίσουν μοτίβα και θέματα εικονογραφίας των γραπτών αχαϊκών αγγείων του 7ου και 6ου αι. π. Χ., που κατασκευάστηκαν στη Λήμνο. Παράλληλα, ειδικά βιωματικά προγράμματα για τα παιδιά με τη βοήθεια στελεχών της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου, θα τους συνδράμουν ώστε να μάθουν την τέχνη του πηλού σε ειδώλια-εκμαγεία και να ζωγραφίσουν επάνω σε αυτά, προγράμματα που θα αρχίσουν να υλοποιούνται με την έναρξη λειτουργίας του Μουσείου.
Σήμερα, μετά από την ολοκλήρωση του έργου, το Υπουργείο Πολιτισμού παραδίδει στον τόπο και τους ανθρώπους του ένα Αρχαιολογικό Μουσείο πλήρως αναβαθμισμένο και προσβάσιμο για όλους, μία έκθεση σύγχρονη, αντάξια των αρχαιολογικών θησαυρών της Λήμνου, με πλούσιο εποπτικό υλικό και ψηφιακές εφαρμογές εκπαιδευτικού χαρακτήρα για μικρούς και μεγάλους.
————————————————-
Περισσότερες φωτογραφίες και video μπορείτε να δείτε στη σελίδα μας στο fadebook.